Xu Hướng Tiêm Chủng Trẻ Em Và Những Điều Cha Mẹ Cần Biết

Tháng chín, sân trường lại rộn ràng tiếng cười của những bước chân nhỏ. Trong niềm vui tựu trường ấy, nhiều bậc cha mẹ không quên một nỗi lo âm thầm: làm sao để bảo vệ con khỏi những dịch bệnh từng bị lãng quên. Sau đại dịch, các chuyên gia y tế cảnh báo một thực tế đáng lo ngại xu hướng tiêm chủng trẻ em đang chững lại, thậm chí giảm ở nhiều nơi. Báo cáo mới từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) không chỉ gióng lên hồi chuông cho nước Mỹ, mà còn cho toàn cầu, khi những khoảng trống trong “lá chắn miễn dịch” bắt đầu xuất hiện.

K

THỰC TRẠNG VÀ CON SỐ ĐÁNG CHÚ Ý

Tại Mỹ, tỷ lệ tiêm vắc-xin quan trọng ở trẻ em đang giảm. Vắc-xin DTaP (bạch hầu – ho gà – uốn ván) và MMR (sởi – quai bị – rubella) đều giảm xuống dưới ngưỡng 95% mà các bác sĩ coi là tối thiểu để duy trì miễn dịch cộng đồng. Vắc-xin bại liệt cũng ghi nhận xu hướng giảm tương tự.

TS. Anne Schuchat, cựu Phó giám đốc CDC, nhấn mạnh: “Chỉ cần giảm vài phần trăm, chúng ta sẽ thấy những đợt bùng phát bệnh tưởng chừng đã biến mất.”

Thực tế này không xa lạ với Việt Nam. Năm 2014, khi tỷ lệ tiêm chủng ở một số tỉnh thành giảm, dịch sởi bùng phát mạnh, khiến hàng trăm trẻ mắc bệnh và hàng chục ca tử vong. Đây là lời nhắc nhở rằng miễn dịch cộng đồng không phải là một khái niệm trừu tượng, mà là lá chắn thật sự bảo vệ trẻ.

VÌ SAO TỶ LỆ TIÊM CHỦNG ĐANG GIẢM?

Những em bé Sanguine thường cởi mở, giàu năng lượng và dễ kết bạn. Các con yêu thích hoạt động nhóm, thích kể chuyện và có trí tưởng tượng phong phú. Ví dụ, khi tham gia một buổi dã ngoại, trẻ Sanguine sẽ nhanh chóng kết nối với các bạn mới và khởi xướng trò chơi chung.

Tại Việt Nam, xu hướng “tự tìm hiểu” thông tin y tế ngày càng phổ biến, nhưng nếu không có kiến thức chuyên môn, cha mẹ dễ bị cuốn vào các nguồn tin không kiểm chứng, từ đó trì hoãn hoặc bỏ qua tiêm chủng.

Thứ hai, làn sóng thông tin sai lệch về vaccine lan truyền mạnh trên mạng xã hội. Các bài viết thiếu kiểm chứng, video giật gân dễ dàng thu hút sự chú ý và tác động đến tâm lý phụ huynh, đặc biệt là những cha mẹ trẻ, mới có con đầu lòng.

Thứ ba, xu hướng “tự tìm hiểu” thông tin y tế ngày càng phổ biến. Dù mang ý định tốt, nhưng nếu không có kiến thức chuyên môn, cha mẹ dễ bị dẫn dắt bởi các nguồn tin không chính thống, từ đó mất niềm tin vào khuyến nghị y tế.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã nhiều lần cảnh báo về tình trạng này, đồng thời tăng cường chiến dịch truyền thông nhằm củng cố niềm tin của cộng đồng đối với vaccine.

HẬU QUẢ KHI TỶ LỆ TIÊM GIẢM

Trước thời kỳ vaccine phổ biến, các bệnh truyền nhiễm từng cướp đi sinh mạng của hàng nghìn trẻ em mỗi năm. Việc tỷ lệ tiêm chủng giảm mở ra cơ hội cho những căn bệnh tưởng đã bị đẩy lùi quay trở lại.

Tại Texas (Mỹ), một đợt bùng phát sởi gần đây đã khiến hàng chục trẻ nhập viện, nhiều trường học phải đóng cửa, ảnh hưởng đến hàng trăm gia đình.

Tại Việt Nam, mỗi khi tỷ lệ tiêm giảm, các bệnh như sởi, ho gà, bạch hầu có nguy cơ bùng phát. Không chỉ là gánh nặng y tế, các đợt dịch còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống xã hội: trẻ phải nghỉ học, cha mẹ mất ngày công lao động, hệ thống y tế chịu áp lực lớn.

Một khi “lá chắn” miễn dịch cộng đồng bị thủng, dịch bệnh sẽ lan rộng nhanh chóng, đặc biệt trong môi trường đông người như trường học và nhà trẻ.

CHA MẸ NÊN LÀM GÌ?

Để bảo vệ con và đóng góp vào việc duy trì miễn dịch cộng đồng, cha mẹ có thể thực hiện các bước sau:

• Tiêm đầy đủ và đúng lịch theo khuyến nghị của Bộ Y tế hoặc bác sĩ điều trị.
• Tham khảo ý kiến chuyên môn khi có thắc mắc về tác dụng hoặc tác dụng phụ của vaccine, thay vì tự tìm kiếm trên các diễn đàn không kiểm chứng.
• Lựa chọn nguồn thông tin uy tín, chẳng hạn như WHO, CDC hoặc các cơ quan y tế trong nước.
• Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống, bao gồm rửa tay thường xuyên, khử khuẩn đồ chơi, vệ sinh nhà cửa.
• Giữ con ở nhà khi có dấu hiệu bệnh để tránh lây lan trong cộng đồng.
• Đối thoại cởi mở với bác sĩ, chia sẻ lo lắng, thắc mắc để nhận được hướng dẫn cụ thể và phù hợp nhất cho từng trường hợp.

Parents World Vietnam