Gen Z Và Sự Chuyển Mình Trong Nghệ Thuật Làm Cha Mẹ

Nếu như cha mẹ Gen X từng gắn bó với phong cách “kiểm soát chặt”, còn Millennials khởi xướng làn sóng “gentle parenting” (nuôi dạy con nhẹ nhàng) thì giờ đây Gen Z lại chọn cho mình một con đường linh hoạt hơn: phong cách lai (hybrid parenting) vừa mềm mại, vừa thực tế.

T

HÀNH TRÌNH TÌM KIẾM SỰ CÂN BẰNG

Nếu Millennials nuôi dạy con dựa nhiều vào cảm xúc thì Gen Z hướng đến sự thực tế và bền vững hơn. Hơn một nửa (54%) trong số họ ưu tiên “chuẩn bị cho con bước vào đời thực”, trong khi Millennials chú trọng hỗ trợ cảm xúc tinh tế. Với Gen Z, gentle parenting vẫn có giá trị nhưng chỉ phù hợp trong một số hoàn cảnh nhất định.

Kết quả khảo sát cho thấy:

• 37% Gen Z theo đuổi cycle breaking – tức chữa lành những tổn thương thế hệ.
• 33% áp dụng attachment parenting – gắn kết cảm xúc sâu sắc với con.
• 31% chọn cause-and-effect parenting – nuôi dạy qua hệ quả tự nhiên.
• 20% hướng đến child-led parenting – tôn trọng nhịp phát triển của con.

Điều đó cho thấy Gen Z không “từ bỏ” gentle parenting mà đang tiến hóa từ nó. Họ trân trọng sự đồng cảm, nhưng đồng thời hiểu rằng không phải lúc nào cha mẹ cũng đủ năng lượng để kiên nhẫn tuyệt đối. Bởi làm cha mẹ đòi hỏi sức bền cảm xúc và đôi khi, gentle parenting có thể khiến phụ huynh kiệt sức nếu không tự biết giới hạn. Một nghiên cứu gần đây cho thấy hơn một phần ba phụ huynh theo gentle parenting trải qua cảm giác burnout (căng thẳng bùng nổ).

Như chuyên gia tâm lý Lexi Berard chia sẻ, gentle parenting rất nhân văn, nhưng cũng “đòi hỏi nhiều” cả về trí tuệ cảm xúc lẫn khả năng điều tiết tâm trạng. “Không có phong cách nào giúp bạn tránh hoàn toàn những cơn giận. Điều quan trọng là cách cha mẹ phản ứng, chứ không phải né tránh”.

‘CYCLE-BREAKING’ VÀ ‘HYBRID PARENTING’: THẾ HỆ CHA MẸ TỰ NHẬN THỨC

Gen Z lớn lên trong thời đại mở, chứng kiến các thế hệ trước bị cuốn vào áp lực “cha mẹ hoàn hảo”. Họ hiểu rõ tầm quan trọng của sức khỏe tâm lý, của việc chữa lành những điều từng bị bỏ qua trong quá khứ. Đó là tinh thần của cycle-breaking parenting – nhìn lại cách mình từng được nuôi dạy, nhận ra ảnh hưởng của nó, và chọn làm khác đi để tạo nên một vòng tròn mới, lành mạnh hơn.

Với Gen Z, làm cha mẹ không chỉ là yêu thương mà còn phải biết cân bằng khi gặp thăng bằng. Cách nuôi con của họ – một “hybrid parenting” hiện đại – kết hợp giữa sự thấu hiểu và giới hạn rõ ràng. Khi con nổi giận vì bị ngắt thời gian xem màn hình, họ không vội chiều theo hay quát mắng, mà chọn cách lắng nghe: “Mẹ biết con đang buồn, nhưng thời gian hôm nay đã hết rồi, mình cùng làm gì khác nhé?”

Như tiến sĩ tâm lý Emily Guarnotta chia sẻ, “Điều quan trọng là biết nắm giữ hai điều cùng lúc: thấu hiểu cảm xúc của con, nhưng vẫn kiên định với giá trị của mình.” Chính sự kết hợp ấy tạo nên sức mạnh dịu dàng của thế hệ cha mẹ mới – những người tin rằng tình yêu không loại trừ kỷ luật, và kỷ luật không đồng nghĩa với sự lạnh lùng.Ở khía cạnh này, Gen Z đang chọn cách làm cha mẹ tỉnh thức hơn: hiểu con, hiểu chính mình và không bị ràng buộc bởi những nhãn dán như “gentle”, “authoritative” hay “permissive”. Họ kết hợp những điều tốt đẹp nhất từ các triết lý nuôi con khác nhau để tạo nên mô hình phù hợp cho từng gia đình, từng đứa trẻ.

KHI LINH HOẠT VÀ CHÂN THỰC LÀ CHÌA KHÓA

Trong thế giới hôm nay, cha mẹ trẻ lớn lên cùng công nghệ và mạng xã hội, nơi chỉ cần vài giây là có thể tìm thấy hàng nghìn lời khuyên về cách nuôi con. Thông tin thì nhiều, nhưng càng đọc, họ càng thấy bối rối và rồi cuối cùng, quay về với điều đơn giản nhất: lắng nghe chính mình, lắng nghe đứa trẻ của mình.

Đó là tinh thần của Gen Z khi bước vào hành trình làm cha mẹ. Họ không cố gắng trở nên hoàn hảo mà học cách chân thật với cảm xúc, thừa nhận cả những lúc mệt mỏi hay sai lầm. Việc nuôi dạy với họ không phải là tuân thủ một khuôn mẫu, mà là đồng hành để con được lớn lên trong sự thấu hiểu và tôn trọng.

Và chính sự cởi mở đó lại mang đến những kết nối sâu sắc hơn. Khi cha mẹ biết cân bằng giữa yêu thương và giới hạn, giữa cảm thông và nguyên tắc, con trẻ học được cách yêu, cách tôn trọng và cách trở thành chính mình.

Parents World Vietnam