Học Lập Trình: Ngôn Ngữ Mở Của Tương Lai

Trong thế giới đang vận hành bằng dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và công nghệ số, học lập trình không còn là lựa chọn của riêng những người theo ngành công nghệ thông tin. Đó đang trở thành một ngôn ngữ mới – một “ngôn ngữ thứ hai” của thế kỷ 21 mà mọi công dân toàn cầu đều nên được tiếp cận từ sớm. Tại Việt Nam, xu hướng học lập trình cho trẻ em và học sinh phổ thông không còn xa lạ, mà đang dần trở thành nhu cầu thiết yếu, mở ra nhiều cánh cửa cho tương lai học tập, nghề nghiệp và tư duy đổi mới sáng tạo.

T

hế giới đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đến năm 2027, hơn 85 triệu việc làm truyền thống có thể biến mất do tự động hóa, nhưng đồng thời hơn 97 triệu công việc mới sẽ được tạo ra, phần lớn trong số đó yêu cầu năng lực số và tư duy lập trình. Trong bối cảnh đó, khả năng viết code không chỉ giúp học sinh hiểu cách máy móc vận hành, mà còn rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề, tư duy logic, tính kiên trì và khả năng làm việc nhóm – những kỹ năng cốt lõi trong kỷ nguyên mới.

Tại Việt Nam, giáo dục công nghệ đã bắt đầu được đưa vào chương trình phổ thông dưới dạng môn Tin học. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, nội dung vẫn còn nặng lý thuyết, chưa đủ để giúp học sinh hình thành tư duy lập trình thực thụ. Trong một khảo sát gần đây do tổ chức phi lợi nhuận CoderSchool thực hiện, có tới 68% phụ huynh ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM mong muốn con mình được học lập trình từ sớm, nhưng lại bối rối khi chọn chương trình phù hợp.

Đây cũng là lý do khiến các trung tâm đào tạo công nghệ, trại hè STEM, và các nền tảng học lập trình trực tuyến tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây.

Một số chương trình lập trình cho trẻ em phổ biến hiện nay như Scratch, Python, HTML/CSS không chỉ dừng lại ở việc viết mã, mà còn gắn liền với việc xây dựng trò chơi, làm hoạt hình, tạo ứng dụng đơn giản hoặc điều khiển robot. Với cách tiếp cận học qua dự án (project-based learning), trẻ em không học để thi, mà học để tạo ra sản phẩm thật, được nhìn thấy kết quả cụ thể, từ đó nuôi dưỡng niềm đam mê công nghệ một cách tự nhiên.

Câu chuyện thành công của nhiều bạn trẻ Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ đã trở thành nguồn cảm hứng cho các thế hệ tiếp theo. Những gương mặt như Nguyễn Hà Đông – người tạo nên trò chơi Flappy Bird từng gây sốt toàn cầu, hay Nguyễn Hoàng Trung – nhà sáng lập Lozi (nay là Loship) đều bắt đầu từ niềm yêu thích công nghệ từ sớm.

Thống kê từ TopCV cho thấy, mức lương trung bình của lập trình viên tại Việt Nam hiện nay dao động từ 15 đến 30 triệu đồng/tháng, với những vị trí cấp cao hoặc có kinh nghiệm về trí tuệ nhân tạo, blockchain hay bảo mật, mức lương có thể vượt mốc 50 triệu đồng/tháng. Đây là con số vượt trội so với mặt bằng chung, cho thấy sức hấp dẫn của ngành công nghệ thông tin không chỉ ở tầm nhìn dài hạn mà còn ở cơ hội tài chính rõ rệt.

Không thể phủ nhận rằng học lập trình là hành trình không dễ dàng, đòi hỏi sự kiên nhẫn và định hướng đúng đắn. Đó không phải là kỹ năng có thể học trong vài tuần rồi quên đi, mà cần được bồi dưỡng liên tục. Tuy nhiên, chính sự thách thức ấy lại là yếu tố tạo nên bản lĩnh và khả năng tự học, điều mà mọi phụ huynh và nhà giáo dục đều mong muốn con em mình có được trong thời đại biến động. Nhiều trường quốc tế và trường song ngữ tại Việt Nam đã bắt đầu tích hợp các khóa học lập trình, robotics vào chương trình chính khóa, xem đây như một phần thiết yếu trong chiến lược giáo dục toàn diện.

Tuy nhiên, để trẻ em Việt Nam có thể tiếp cận lập trình một cách rộng rãi hơn, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ hệ thống giáo dục quốc gia. Cần có sự đầu tư nghiêm túc vào đào tạo giáo viên, xây dựng nội dung lập trình phù hợp với từng độ tuổi, và tạo ra môi trường học tập khơi gợi được niềm đam mê thay vì gây áp lực. Ngoài ra, sự đồng hành của cha mẹ cũng vô cùng quan trọng. Cha mẹ không nhất thiết phải biết viết code, nhưng có thể cùng con khám phá công nghệ thông qua các trò chơi trí tuệ, các ứng dụng học tập tương tác, hoặc đơn giản là khuyến khích con sáng tạo và không sợ thất bại.

Học lập trình không có nghĩa là tất cả trẻ em sẽ trở thành lập trình viên. Nhưng đó là hành trang quý giá giúp các em hiểu sâu hơn về thế giới công nghệ xung quanh, phát triển tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và sự tự tin khi bước vào một thế giới nơi công nghệ đóng vai trò trung tâm. Cũng giống như việc học ngoại ngữ, học lập trình không chỉ để sử dụng, mà còn để mở ra những cách nghĩ mới, những cánh cửa mà thế hệ cha mẹ chưa từng tưởng tượng.

Tương lai sẽ thuộc về những ai biết làm chủ công nghệ, chứ không chỉ đơn thuần là người sử dụng. Và học lập trình, ngay từ hôm nay, chính là một trong những cách mạnh mẽ nhất để trao cho con cơ hội bước vào tương lai ấy với tâm thế tự tin, chủ động và sẵn sàng thay đổi thế giới.

 

Parents World Vietnam