Trẻ Cần Gì Trong Thời Đại Số
Parents World Vietnam 28 tháng 05,2025Khi thế giới học tập chuyển dịch mạnh mẽ lên nền tảng số, một số trẻ em có nguy cơ bị bỏ lại phía sau nếu thiếu kỹ năng và sự hỗ trợ từ người lớn. Chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là hành trình mà cha mẹ cần sát cánh cùng con để giúp con tiếp cận tri thức và nắm bắt cơ hội.
THẾ HỆ CỦA CON ĐANG HỌC THEO CÁCH HOÀN TOÀN MỚI
K
hông cần đợi đến đại học hay đi du học, ngay từ cấp hai và cấp ba, học sinh Việt Nam – đặc biệt là tại các thành phố lớn – đã bắt đầu làm quen với mô hình học tập kết hợp công nghệ. Từ các nền tảng học trực tuyến, lớp học tích hợp AI, đến việc sử dụng công cụ số để nghiên cứu, và sáng tạo nội dung – chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ.Với những đứa trẻ sinh ra trong kỷ nguyên số, khả năng sử dụng thiết bị công nghệ là bản năng. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc các em có năng lực học tập số thực sự. Theo các chuyên gia giáo dục tham gia hội thảo Reimagine Talk do UNICEF tổ chức tại Hà Nội, phần lớn học sinh dù thành thạo điện thoại và máy tính nhưng lại chưa có đủ tư duy phản biện, kỹ năng tìm kiếm, phân tích thông tin và khả năng tự học trực tuyến một cách hiệu quả.
THAY ĐỔI CÁCH TIẾP CẬN CỦA NGƯỜI LỚN
Đây chính là lúc cha mẹ cần trở thành người bạn đồng hành chủ động. Việc hiểu công nghệ không còn là lựa chọn, mà đã trở thành một phần trong vai trò làm cha mẹ hiện đại.
Bạn không cần trở thành chuyên gia IT, nhưng có thể bắt đầu bằng những hành động đơn giản như cùng con khám phá một nền tảng học tập số phù hợp với lứa tuổi, chẳng hạn như Khan Academy. Mỗi ngày, hãy trò chuyện cùng con về những gì con học được, đặt những câu hỏi khơi gợi tư duy như: con tìm thấy thông tin đó từ đâu, làm sao biết điều đó đúng, nếu phải giải thích lại thì con sẽ nói như thế nào. Những cuộc trò chuyện tưởng chừng nhỏ bé đó lại chính là nền tảng để trẻ hình thành tư duy phản biện và khả năng học hỏi chủ động.
Trong thế giới số, vai trò của người lớn không còn dừng lại ở việc bảo vệ hay giám sát, mà cần chuyển sang định hướng và tạo điều kiện. Bà Priscilla Idele, Quyền Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu UNICEF Innocenti, từng chia sẻ: “Chúng ta thường nghe quá nhiều về những rủi ro khi trẻ em sử dụng Internet, mà ít nói đến việc làm thế nào để xây dựng khả năng chống chịu và kỹ năng số cho trẻ. Chúng ta nên dạy trẻ sử dụng Internet giống như cách dạy trẻ băng qua đường – không phải ngăn cản, mà là hướng dẫn trẻ đi đúng cách, an toàn và có trách nhiệm trong mọi tình huống.”
KỸ NĂNG SỐ KHÔNG CHỈ LÀ DÙNG MÁY TÍNH
Kỹ năng số không đơn thuần là biết dùng phần mềm hay thiết bị. Đó còn là khả năng tìm kiếm, đánh giá và xử lý thông tin, là sự tự chủ khi học trong môi trường trực tuyến, và là nền tảng để trẻ phát triển các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, sáng tạo, và giải quyết vấn đề. Đây cũng chính là những năng lực cốt lõi để trẻ thích nghi với một thế giới việc làm đang thay đổi từng ngày.
Việc sở hữu nền tảng kỹ năng số vững vàng nay trở thành yêu cầu tối thiểu để trẻ thành công trong bất kỳ môi trường giáo dục nào. Trong khi một số hệ thống giáo dục vẫn đang tìm cách bắt kịp chuyển đổi số, thì các gia đình chủ động có thể tạo bước tiến riêng bằng cách đầu tư sớm – cả về nhận thức lẫn thói quen học tập.
Chuyển đổi số trong giáo dục không phải là điều gì quá xa vời hay vĩ mô. Nó bắt đầu từ từng khoảnh khắc cha mẹ ngồi xuống cùng con, đặt một câu hỏi hay, cùng con tra cứu thông tin hoặc thiết lập lại góc học tập. Đó là hành trình nhỏ mỗi ngày – nhưng đủ sức tạo nên một thế hệ trưởng thành, tự tin và vững vàng giữa thế giới công nghệ đang không ngừng thay đổi.