Làm Thế Nào Để Ứng Dụng AI Hiệu Quả Trong Việc Học Ngoại Ngữ?
Thao Nguyen 11 tháng 09,2025Trong thời đại trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ, việc ứng dụng AI vào việc học ngoại ngữ đang trở thành một xu thế tất yếu. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng nếu phụ thuộc quá mức, công nghệ có thể khiến trẻ đánh mất khả năng tư duy độc lập, giảm tương tác xã hội và gặp rủi ro về bảo mật dữ liệu. Vậy AI thực sự mang lại điều gì, và phụ huynh cần lưu ý ra sao để con học ngoại ngữ hiệu quả hơn?
T
iến sĩ Adam Edmett – Giám đốc bộ phận Đổi mới Công nghệ Giáo dục của Hội đồng Anh – mang đến nhiều nhận định sâu sắc về tiềm năng cũng như những giới hạn của công nghệ này trong việc dạy và học ngoại ngữ. Theo Tiến sĩ Edmett, ứng dụng AI trong giáo dục ngôn ngữ là một xu thế không thể đảo ngược. Năm 2014, gần như không có nghiên cứu nào liên quan đến lĩnh vực này, nhưng chỉ chưa đầy một thập kỷ sau, đến năm 2023 đã có 35 công trình khoa học được công bố, trong đó châu Á giữ vị trí dẫn đầu. Điều này cho thấy tốc độ phát triển chóng mặt và sức hút mạnh mẽ của AI đối với ngành giáo dục.Vậy AI mang lại lợi ích gì? Trước hết, công nghệ này giúp mở rộng việc luyện tập ngoài lớp học. Trẻ em có thể thực hành nói mà không còn ngại sai bởi AI có khả năng lắng nghe, chỉnh sửa phát âm và đưa ra phản hồi tức thì. Ngoài ra, các ứng dụng học tiếng Anh tích hợp AI thường sử dụng trò chơi, tình huống giả lập, hoặc điểm thưởng để tạo hứng thú. Trẻ có thể học từ vựng, ngữ pháp trong trạng thái vui vẻ, giảm áp lực căng thẳng thường thấy khi ngồi trong lớp. Một ưu điểm khác là cá nhân hóa: hệ thống AI có thể tự động điều chỉnh mức độ khó, tốc độ học hoặc gợi ý nội dung phù hợp năng lực của từng học viên.
Đối với phụ huynh, lợi ích dễ nhận thấy nhất chính là sự linh hoạt. Trẻ có thể học bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu, không còn rào cản về khoảng cách địa lý. Với những gia đình ở vùng xa, nơi không dễ tiếp cận giáo viên tiếng Anh giỏi, AI có thể trở thành công cụ hỗ trợ đáng giá.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Edmett cũng nhấn mạnh một sự thật: AI không phải “chiếc đũa thần”. Nếu sử dụng sai cách, công nghệ này có thể tạo ra nhiều hệ lụy. Trẻ em phụ thuộc quá mức vào phần mềm dịch thuật sẽ thiếu kỹ năng tư duy, không rèn được khả năng tự diễn đạt. Khi mọi thứ có sẵn “một cú nhấp chuột”, trẻ dễ bỏ qua nỗ lực học tập cần thiết. Bên cạnh đó, việc dành quá nhiều thời gian với thiết bị cá nhân làm giảm cơ hội giao tiếp xã hội, vốn là yếu tố quan trọng trong học ngoại ngữ. Một rủi ro khác là tính bảo mật trong dữ liệu cá nhân, đặc biệt khi sử dụng các ứng dụng không rõ nguồn gốc.
Một ví dụ thú vị được Hội đồng Anh thực hiện tại xứ Wales đã cho thấy mặt tích cực của AI. Các học sinh ở đây thường không hứng thú với việc học ngoại ngữ. Để khơi gợi động lực, giáo viên đã sử dụng AI để “biến hóa” hình ảnh, giọng nói của chính các em trong video, cho thấy các em có thể nói thành thạo tiếng Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha hay Trung Quốc như người bản xứ. Khi nhìn thấy phiên bản “tương lai” của mình, học sinh đã vô cùng phấn khích và nỗ lực học ngoại ngữ nhiều hơn. Bài học rút ra ở đây là AI hoàn toàn có thể là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, miễn là giáo viên và phụ huynh biết cách dẫn dắt.
Tại Việt Nam, Hội đồng Anh đang nỗ lực đưa công nghệ này vào thực tiễn bằng việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng giáo viên từ thành phố lớn đến vùng sâu vùng xa. Không chỉ dạy cách sử dụng công cụ, các lớp tập huấn còn hướng đến việc xây dựng chiến lược giảng dạy cân bằng giữa phương pháp truyền thống và công nghệ hiện đại. Mục tiêu là giúp giáo viên trở thành người hướng dẫn, kiểm soát và kết nối, thay vì để học sinh tự xoay sở với máy móc.
Với kinh nghiệm hơn 90 năm trong lĩnh vực giảng dạy và đánh giá tiếng Anh toàn cầu, Hội đồng Anh tin rằng AI sẽ tiếp tục là một phần quan trọng của hành trình giáo dục trong tương lai. Tuy nhiên, thành công không nằm ở bản thân công nghệ, mà ở cách chúng ta sử dụng nó.
Đối với phụ huynh, điều cần nhớ là AI chỉ nên được xem như công cụ hỗ trợ. Sự đồng hành, định hướng và khích lệ của cha mẹ vẫn là yếu tố không thể thiếu. Khi công nghệ được kết hợp cùng sự quan tâm và hướng dẫn, trẻ em không chỉ học tiếng Anh hiệu quả hơn, mà còn phát triển các kỹ năng sống quan trọng để trở thành công dân toàn cầu.