Gắn Kết Trẻ Và Gia Đình Giữa Thời Đại Số
Vietnam Parents World 21 tháng 05,2025Giữa nhịp sống số, việc đặt ra quy tắc sử dụng công nghệ trong gia đình là cần thiết nhưng chưa đủ. Mang lại ưu thế vượt trội hơn, hợp đồng công nghệ linh hoạt, được soạn thảo cùng con cái, không chỉ hỗ trợ trẻ xây dựng thói quen lành mạnh mà còn tạo nền tảng cho đối thoại cởi mở, từ đó tăng cường sự gắn kết và an toàn trong thế giới trực tuyến.
C
ác gia đình thường vận hành hiệu quả hơn khi có những quy tắc rõ ràng, vì thế không có gì lạ khi cha mẹ muốn đặt ra quy định về việc con cái sử dụng công nghệ. Nhiều tổ chức cùng phụ huynh đã cung cấp vô số hướng dẫn trực tuyến hữu ích. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là danh sách quy tắc dùng iPhone của Janel Hoffman từng gây “sốt” trên mạng.Tuy nhiên, trong môi trường số thay đổi nhanh chóng, chuỗi quy tắc cứng nhắc thường nhanh chóng lỗi thời cũng như dễ bị phớt lờ. Vì vậy, nhiều gia đình hiện chuyển sang hình thức linh hoạt hơn: những bản hợp đồng công nghệ được soạn thảo, cập nhật cùng với con. Tiến sĩ Lynn Schofield Clark, tác giả cuốn The Parenting App, là người tiên phong ứng dụng phương pháp này. Theo đó, bà khuyến khích con suy nghĩ độc lập và cởi mở đề xuất quy tắc, tạo tiền đề cho sự trao đổi chủ động trong thế giới trực tuyến.

Loại hợp đồng công nghệ phù hợp với gia đình phụ thuộc vào độ tuổi và tính cách các con. Tuy nhiên, dù ở độ tuổi nào, phụ huynh nên tham khảo một số vấn đề mà bài viết đề cập ngay dưới đây:
THIẾT BỊ NÀO ĐANG ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG GIA ĐÌNH?
Phụ huynh cần đưa ra những quy định khác nhau cho điện thoại, máy tính bảng, máy tính và máy chơi game. Nếu thiết bị được dùng chung, bạn hãy xác định ưu tiên. Ví dụ, làm bài tập được ưu tiên hơn chơi game hay mạng xã hội. Hợp đồng cũng có thể quy định việc cùng nhau chia sẻ trải nghiệm số như chơi game, xem video hoặc tạo album ảnh chung.

HÌNH THỨC GIÁM SÁT NÀO LÀ PHÙ HỢP?
Giám sát đúng cách giúp trẻ cảm thấy an toàn đồng thời nâng cao ý thức. Bạn cần minh bạch việc cần thiết phải theo dõi về kiểm tra hóa đơn điện thoại; có dùng phần mềm cảnh báo khi con truy cập nội dung không phù hợp…
CHÚNG TA NÊN DÀNH BAO NHIÊU THỜI GIAN TRỰC TUYẾN?
Cha mẹ cùng trẻ xác định thời điểm nào việc kết nối là cần thiết và khi nào nên tắt thiết bị, xét cả ở mức độ cá nhân lẫn gia đình. Một số phụ huynh còn đặt trạm sạc chung trong bếp để tất cả thiết bị được nghỉ ngơi vào giờ đã thống nhất.

THÔNG TIN NÀO CHÚNG TA SẴN SÀNG CHIA SẺ TRỰC TUYẾN?
Những gì một người đăng tải trên mạng có thể ảnh hưởng đến cả gia đình. Mọi thành viên nên cùng thảo luận về giới hạn chia sẻ: có nên công khai địa chỉ, số điện thoại, hoạt động gia đình hay ảnh con cái không? Khi nào cha mẹ được phép đăng ảnh con cũng như ngược lại?
CHÚNG TA SẼ BẢO VỆ HỆ THỐNG INTERNET GIA ĐÌNH NHƯ THẾ NÀO?
Giống như việc khóa cửa khi ra ngoài, bạn cũng cần quy định về an toàn trực tuyến. Mật khẩu chỉ được chia sẻ với cha mẹ? Con có được tải trò chơi, nhạc, phim không? Bên cạnh đó, trẻ cần hiểu rằng nội dung tải về có thể chứa mã độc, gây nguy hiểm cho hệ thống.
AI ĐƯỢC PHÉP MUA HÀNG TRỰC TUYẾN?
Mọi người cần cân nhắc cả sản phẩm vật lý lẫn nội dung kỹ thuật số. Trẻ nhỏ nên xin phép trước khi mua bất kỳ thứ gì. Với thanh thiếu niên, bạn có thể cấp “tiền tiêu vặt” trực tuyến, kèm theo điều kiện rõ ràng liên quan đến hành vi, việc nhà hoặc thành tích học tập.
NHỮNG HOẠT ĐỘNG NÀO TRẺ NÊN BÁO LẠI CHO CHA MẸ?
Môi trường mạng đòi hỏi sự tin tưởng, vì cha mẹ không thể giám sát trực tiếp như ngoài đời. Bạn khuyến cáo trẻ thông báo ngay nếu gặp tình huống như bắt nạt, gạ gẫm tình dục hoặc lời mời từ người lạ qua mạng.

HÌNH PHẠT CHO VIỆC VI PHẠM HỢP ĐỒNG LÀ GÌ?
Mất quyền sử dụng thiết bị là hình phạt rõ ràng, áp dụng cho cả trẻ lẫn người lớn. Hợp đồng cũng có thể quy định việc tăng cường giám sát với thành viên không tuân thủ các quy tắc đã thống nhất.
KHI NÀO CHÚNG TA XEM XÉT LẠI HỢP ĐỒNG?
Khi trẻ thể hiện trách nhiệm, chúng nên được trao thêm quyền sử dụng công nghệ. Dù có thể con (hoặc vợ/chồng) sẽ tỏ ra khó chịu khi bạn đề xuất lập hợp đồng, nhưng mục tiêu chính của việc này là duy trì đối thoại thường xuyên nhằm hiểu rõ cách con đang dùng công nghệ. Trên cơ sở đó, phụ huynh dễ đưa ra quy định phù hợp, giúp con an toàn đồng thời có trách nhiệm như ngoài đời thực.
