Giải Mã Tầm Quan Trọng Của Kỹ Năng Xã Hội – Cảm Xúc (SEL)

Trong nhiều năm, cha mẹ thường tin rằng kết quả học tập chỉ đến từ khả năng tư duy, sự chăm chỉ và thời gian trẻ dành cho sách vở. Nhưng khoa học giáo dục hiện đại đang mở ra một góc nhìn khác: thành công trong lớp học cũng bắt đầu từ cảm xúc. Một nghiên cứu quy mô lớn mới đây đã chỉ ra rằng những học sinh được rèn luyện kỹ năng xã hội – cảm xúc (Social-Emotional Learning, gọi tắt là SEL) có điểm số cao hơn rõ rệt trong các môn toán và đọc hiểu, đồng thời hạnh phúc hơn trong môi trường học tập.

SỨC MẠNH CỦA KỸ NĂNG XÃ HỘI – CẢM XÚC

C

SEL không dừng lại ở việc dạy trẻ “làm sao để giỏi hơn”, mà dạy cách cảm nhận, cách kết nối và cách xử lý cảm xúc. Khi một đứa trẻ hiểu rõ mình đang vui, buồn, hay lo lắng; chúng dễ dàng tập trung và kiểm soát hành vi tốt hơn trong lớp học. Khi trẻ biết đồng cảm, biết lắng nghe cảm xúc của bạn bè, môi trường học trở nên nhẹ nhàng, an toàn và hợp tác hơn.

Theo các chuyên gia, SEL phát triển năm kỹ năng cốt lõi: tự nhận thức, tự quản lý, nhận biết xã hội, kỹ năng tương tác và ra quyết định có trách nhiệm. Tất cả đều là “mảnh ghép vô hình” tạo nên sự tự tin và kiên trì: hai yếu tố quan trọng giúp trẻ học tốt và vững vàng trước áp lực thi cử.

LỚP HỌC HẠNH PHÚC BẮT ĐẦU TỪ CẢM XÚC

Một lớp học có nền tảng SEL vững chắc là nơi trẻ được phép mắc lỗi, được thừa nhận cảm xúc và được hướng dẫn cách vượt qua chúng. Thay vì chỉ hỏi “Con được mấy điểm?”, giáo viên và phụ huynh có thể hỏi “Hôm nay con cảm thấy thế nào khi làm bài?” hoặc “Con đã học được gì từ việc đó?”. Những câu hỏi tưởng chừng đơn giản ấy lại giúp trẻ phát triển khả năng phản biện và tự học.

Khi cảm xúc được quan tâm, trẻ không chỉ học để đạt điểm cao mà còn học để hiểu, để yêu quá trình học. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ có nền tảng SEL tốt thường ít bị căng thẳng, dễ hòa nhập, ít có hành vi tiêu cực và cảm thấy gắn bó hơn với trường lớp.

CHA MẸ CÓ THỂ BẮT ĐẦU TỪ NHỮNG ĐIỀU NHỎ

Nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc không cần những chương trình phức tạp hay công nghệ đắt tiền. Nó bắt đầu từ cách cha mẹ lắng nghe và phản hồi cảm xúc của con mỗi ngày. Khi con buồn, thay vì nói “Không có gì đâu”, hãy nói “Mẹ hiểu con đang buồn vì chuyện đó”. Khi con tức giận, thay vì mắng, hãy cùng con gọi tên cảm xúc ấy: “Con đang rất bực, phải không? Chúng ta cùng tìm cách giải quyết nhé?”.

Ngoài ra, duy trì những thói quen nhỏ như cùng con viết nhật ký cảm xúc, chia sẻ “ba điều con biết ơn hôm nay”, hay đơn giản là trò chuyện trước giờ ngủ, đều góp phần xây dựng khả năng tự nhận thức và đồng cảm của trẻ.

Trong thời đại mà áp lực điểm số đôi khi khiến cả cha mẹ lẫn con cái kiệt sức, SEL nhắc nhở chúng ta rằng trí tuệ và cảm xúc không tách rời nhau. Khi một đứa trẻ biết yêu bản thân, biết cách bình tĩnh trước thất bại, và biết cảm thông với người khác; đó mới là thành công thật sự của giáo dục hiện đại.

Parents World Vietnam