Các Dịch Vụ Y Tế Cho Trẻ Sơ Sinh Và Trẻ Nhỏ

Làm cha mẹ chưa bao giờ là hành trình dễ dàng, nhất là trong những năm đầu đời của con, khi mọi thứ còn quá mới mẻ một cách đầy hoang mang. Trong giai đoạn từ sơ sinh đến 5 tuổi, sức khỏe và phát triển của trẻ cần được hỗ trợ bởi một hệ thống chăm sóc y tế phù hợp, đều đặn và kịp thời. Và chính cha mẹ phải là những người đầu tiên mở cánh cửa giúp con tiếp cận với những dịch vụ ấy.

GIẤY KHAI SINH

C

ó thể với người lớn, giấy khai sinh chỉ là một thủ tục hành chính. Nhưng với một đứa trẻ, đó là tấm vé đầu tiên để bước vào thế giới nơi con có tên, có quyền được khám chữa bệnh, được tiêm chủng, đến trường và được pháp luật bảo vệ. Ở Việt Nam, việc đăng ký khai sinh cần được thực hiện trong vòng 60 ngày sau sinh. Càng làm sớm, cha mẹ càng dễ dàng đưa con vào hệ thống chăm sóc y tế đúng tuyến, đúng độ tuổi, đúng nhu cầu.

THEO DÕI ĐỊNH KỲ

Một đứa trẻ khỏe mạnh không chỉ là đứa trẻ không bệnh tật, mà còn phải lớn lên đúng nhịp, có thể cười, lẫy, bò, nói và kết nối với thế giới xung quanh một cách tự nhiên. Việc khám sức khỏe định kỳ giúp cha mẹ theo dõi chiều cao, cân nặng, thị lực, thính lực, phản xạ vận động và cảm xúc của trẻ. Đây cũng là lúc cha mẹ có thể đặt những câu hỏi nhỏ nhưng có thể mang tính quyết định như: “Con em ngủ ít có bình thường không?”, “Con chưa mọc răng có chậm không?”, hay “Bé chưa nói có cần đi khám?”.

TIÊM CHỦNG

Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia tại Việt Nam đã góp phần làm giảm đáng kể các bệnh nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, viêm gan B, bại liệt… Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trẻ bỏ lỡ mũi tiêm vì cha mẹ quên lịch, lo sợ phản ứng phụ hoặc ngại đưa con đi xa. Việc tiêm đúng lịch, đủ mũi và tại cơ sở y tế uy tín là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo trẻ có khả năng chống lại bệnh tật trong những năm đầu đời – khi hệ miễn dịch còn non yếu và dễ bị tổn thương.

DINH DƯỠNG VÀ BỔ SUNG VI CHẤT

Chậm tăng trưởng thể chất, thiếu máu thiếu sắt, còi xương hay suy dinh dưỡng là những vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt ở những khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Nhưng ngay cả ở thành phố, tình trạng “béo mà vẫn thiếu chất” cũng đang ngày càng phổ biến. Việc được tư vấn dinh dưỡng từ nhân viên y tế – không chỉ về ăn dặm, mà còn là cách chọn sữa, bổ sung vitamin D, sắt, kẽm – có thể giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, giảm nguy cơ bệnh tật và tăng khả năng học hỏi, vận động.

PHÁT HIỆN VÀ CAN THIỆP SỚM CÁC BẤT THƯỜNG

Một số cha mẹ trì hoãn việc đưa con đi khám vì nghĩ “lớn lên rồi con sẽ khác”. Nhưng với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thời gian là yếu tố then chốt. Trẻ chậm nói, chậm vận động, không phản ứng với âm thanh hay không có giao tiếp bằng mắt… đều là những tín hiệu cần được kiểm tra y tế càng sớm càng tốt. Việc can thiệp sớm – từ vật lý trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, cho đến hỗ trợ tâm lý – sẽ giúp trẻ có nhiều cơ hội hòa nhập và phát triển bình thường như bạn bè đồng trang lứa.

MỘT HỆ SINH THÁI CHĂM SÓC CHỦ ĐỘNG

Việc tiếp cận dịch vụ y tế không chỉ là “đợi con ốm rồi mới đi khám”. Đó là cả một hệ sinh thái gồm kiến thức, thói quen và sự chủ động của cha mẹ trong từng giai đoạn phát triển của con. Hiện nay, ở Việt Nam, các trạm y tế phường/xã, bệnh viện nhi, phòng khám dinh dưỡng, trung tâm phát triển trẻ em đều có nhiều chương trình hỗ trợ, khám sàng lọc miễn phí hoặc chi phí thấp cho trẻ dưới 5 tuổi. Việc nắm rõ những nguồn lực này giúp cha mẹ tiết kiệm thời gian, giảm lo lắng và trao cho con một sự chăm sóc toàn diện, đúng cách.