Con Tôi Có Ngủ Quá Nhiều Không?

Khi lần đầu làm cha mẹ, một trong những điều dễ khiến chúng ta lo lắng nhất là giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Một số bé ngủ rất nhiều, đến mức cha mẹ thắc mắc: “Liệu con mình có đang ngủ quá mức không? Điều này có bình thường không, hay là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe tiềm ẩn?” Thực tế, giấc ngủ là một phần thiết yếu trong quá trình phát triển của trẻ, và trong hầu hết các trường hợp, việc trẻ sơ sinh ngủ nhiều là hoàn toàn bình thường.

T

rẻ sơ sinh – đặc biệt là trong những tuần đầu tiên sau sinh – có nhu cầu ngủ rất cao. Theo các bác sĩ nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Trung Ương, trẻ sơ sinh (0–3 tháng tuổi) có thể ngủ trung bình từ 14 đến 17 tiếng mỗi ngày, một số bé có thể ngủ tới 18–19 tiếng mà vẫn khỏe mạnh. Giấc ngủ của trẻ ở độ tuổi này thường không kéo dài liên tục mà được chia thành nhiều đợt ngắn từ 2 đến 4 tiếng, xen kẽ giữa các lần bú. Điều này là do đồng hồ sinh học của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh để phân biệt giữa ngày và đêm như người lớn.

Ở Việt Nam, một khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2023 cho thấy hơn 60% cha mẹ lần đầu làm bố mẹ từng lo lắng về thời lượng ngủ của con trong 3 tháng đầu đời. Một phần nguyên nhân là do thiếu thông tin chính xác hoặc chịu ảnh hưởng từ những lời khuyên chưa được kiểm chứng, chẳng hạn như “ngủ nhiều là con yếu” hoặc “con ngủ nhiều là thiếu chất”.

Tuy nhiên, việc trẻ sơ sinh ngủ nhiều thường không phải là điều đáng lo. Trong giai đoạn này, não bộ và cơ thể bé đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Giấc ngủ giúp củng cố trí nhớ, hỗ trợ phát triển não bộ, và đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng thể chất. Trên thực tế, hormone tăng trưởng của trẻ được tiết ra mạnh mẽ nhất trong lúc ngủ sâu – đây là lý do vì sao bé lớn nhanh như “thổi” trong vài tháng đầu đời.

Dẫu vậy, vẫn có những trường hợp mà giấc ngủ quá nhiều có thể là dấu hiệu cần theo dõi kỹ hơn. Nếu bé ngủ liên tục và rất khó đánh thức để bú, không có phản xạ mút mạnh, không tăng cân đều đặn theo chuẩn phát triển, hoặc có các biểu hiện như vàng da kéo dài, thở chậm, da xanh xao, đó có thể là tín hiệu của một vấn đề y tế tiềm ẩn, chẳng hạn như hạ đường huyết, nhiễm trùng sơ sinh, hoặc vàng da bệnh lý. Trong những tình huống như vậy, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám càng sớm càng tốt.

Một điều nữa cần lưu ý là nhu cầu ngủ của mỗi trẻ có thể khác nhau, tùy thuộc vào cơ địa, môi trường sống và tình trạng sức khỏe. Có bé ngủ nhiều hơn, có bé ngủ ít hơn, miễn là bé vẫn bú tốt, tỉnh táo khi thức dậy, có biểu hiện phát triển bình thường thì thời lượng ngủ không cần quá lo ngại. Để yên tâm hơn, cha mẹ có thể ghi nhật ký ngủ và bú của bé trong vài ngày để theo dõi quy luật sinh hoạt và cung cấp thông tin rõ ràng khi cần trao đổi với bác sĩ.

Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, điều quan trọng là tạo môi trường thuận lợi cho giấc ngủ. Trẻ cần được ngủ trong không gian yên tĩnh, thoáng mát, ánh sáng dịu nhẹ, nệm phẳng, không dùng gối và không để đồ chơi hay chăn dày quanh bé để đảm bảo an toàn và hạn chế nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Việc thực hành ngủ an toàn, bao gồm đặt bé nằm ngửa khi ngủ là lời khuyên phổ biến từ Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ và ngày càng được các bệnh viện sản tại Việt Nam như Từ Dũ, Hùng Vương, hay Phụ sản Hà Nội tích cực khuyến nghị.

Trong những tuần đầu tiên, việc trẻ sơ sinh ngủ rất nhiều, thậm chí gần như cả ngày là điều tự nhiên. Thay vì cố ép bé theo một lịch trình cứng nhắc, cha mẹ nên linh hoạt quan sát phản ứng và tín hiệu của con. Đồng thời, hãy tranh thủ nghỉ ngơi khi con ngủ, đặc biệt trong giai đoạn mới sinh vốn rất đòi hỏi nhiều sức lực. Cảm giác lo lắng là điều hoàn toàn dễ hiểu, nhưng với sự hiểu biết đúng đắn và đồng hành từ các chuyên gia y tế, cha mẹ có thể tự tin hơn trong hành trình chăm sóc giấc ngủ đầu đời cho con.

Trẻ sơ sinh ngủ nhiều không phải là điều bất thường. Trong phần lớn trường hợp, đó là một biểu hiện tích cực cho thấy bé đang phát triển khỏe mạnh. Chỉ khi bé có kèm theo các dấu hiệu bất thường khác thì mới cần phải đánh giá y tế. Cha mẹ nên trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về nhu cầu ngủ của trẻ, theo dõi sự phát triển của con một cách chủ động, và luôn giữ tinh thần cởi mở để lắng nghe – không chỉ bé, mà cả những hướng dẫn khoa học đáng tin cậy từ đội ngũ y tế.